واقفون

اول اردیبهشت سال 1333 در تهران متولد شدم. جریان تحصیل و تدریس این‌جانب از ابعاد و حوادثِ بسیاری برخوردار است که ذکر حتّی مختصرِ آن‌ها چندین صفحه را به خود اختصاص می‌دهد؛ بنابراین نه در حوصله‌ی این گزارش کوتاه می‌گنجد و نه تناسبی با این گفتگو دارد. پس‌ به‌طور گزینشی به چند مطلب اشاره می‌کنم:

1. پس از پایان امتحانات نهایی کلاس ششم ابتدایی، در تابستان همان سال 1346 به تحصیل علوم حوزوی مشغول شدم.

2. یک سال در تهران، مدرسه‌ی حاج ملّا محمّد جعفر (که به جهت آن‌که جناب آقای مجتهدی (ره) اداره‌ی آن را به عهده داشتند به مدرسه‌ی آقای مجتهدی مشهور است) تحصیل کردم.

3. از سال دوم به قم مشرّف شدم و به توفیق حق (جلّ‌وعلا)، از همان بدو ورودمان به قم در مدرسه‌ی منتظریّه (حقّآنی) مشغول به تحصیل شدم که هفت سال ادامه یافت.

4. پس از آن چند سالی به‌طور آزاد به تحصیل پرداختم تا آن‌‌که در برنامه‌ی آموزش مؤسسه «در راه حق»‌ شرکت کردم و تا پایان دوره‌ی آموزشی گروه «الف» ادامه دادم.

5. ضمن تحصیلات حوزویه به دروس دبیرستانی نیز ادامه دادم و دیپلم در رشته‌ی ادبی را دریافت کردم.

6. از سال 1361 با تأسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، با حفظ شئون حوزوی در این دفتر نیز مشغول به کار تحقیقی در گروه جامعه‌شناسی شدم و این کار تا 1371 ادامه داشت.

7. دوره‌ی سطح را تقریباً در 6 سال به پایان بردم. و تقریباً دوازده سال خارج فقه را رفته‌ام و خارج اصول را قدر مسلم این است که چندین سال کمتر از فقه شرکت کرده‌ام.

8. در مورد اساتیدم باید عرض کنم بحمدالله در این مدت اساتید بسیاری را دیده‌ام و خود را مدیون همه‌ی آنان می‌دانم و از خداوند برای همه‌ی آنان طلب پاداش جزیل دارم. به‌عنوان نمونه می‌توانم از این بزرگان یاد کنم:

حضرت آیات؛ وحید خراسانی، مصباح یزدی، جوادی آملی، شهید قدّوسی، خزعلی، مظاهری، محمدی گیلانی، احمدی میانجی، آذری قمی، لنکرانی (شیخ حسین (ره))، شاه‌آبادی (محمد) و ...

سؤال: بیشتر در چه زمینه‌هایی به تحقیق پرداخته‌اید؟

جواب: در زمینه‌های فقه، اصول، علوم قرآن، منطق، فلسفه علم کلام، اخلاق، جامعه‌شناسی و مدیریت.

سؤال: قدری درباره‌ی آثار منتشره و یا غیرمنتشره‌ی خود ما را آشنا سازید؟

جواب: از سال 1358 کار نویسندگی را شروع کردم؛

و نخستین اثر که کار مشترکی بود با آقایان حجج اسلام محمدی عراقی و محمود رجبی به نام «درباره‌ی اصول ایدئولوژی اسلامی» در همین سال منتشر شد.

«درس‌هایی درباره‌ی شناخت قرآن» که باز کار مشترکی بود با برادران مذکور در سال 1359 منتشر شد.

تحقیقاتی در فقه و اصول و معارف قرآن و فلسفه و موضوعاتی دیگر که به این صورت که دارم قابل ا نتشار نیست، مگر آن‌که رسیدگی‌هایی و تکمیل‌هایی صورت گیرد.

«درآمدی بر جامعه شناسی اسلامی» جلد 1 و جلد 2، کار مشترکی با گروه جامعه شناسی دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.

مقالاتی تحقیقی در زمینه‌های فلسفی و غیره که در بعضی از سمینارها و یا کنفرانس‌ها ارائه گشته است و در تعداد محدودی منتشر شده‌آند و پرداختن به آن‌ها سخن را قدری طولانی می‌کند.

سؤال: چند سال سابقه‌ی تدریس دارید؟

جواب: از حدود سال‌های 1352 یا 1353 تاکنون 1402 تدریس داشته‌ام، و هیچ‌گاه آن را رها نکرده‌ام.

سؤال: در چه رشته‌هایی به‌طور تخصصی کار کرده‌اید؟

جواب: چون سرنوشت تحصیلی من با سرنوشت تحصیلی بسیاری از برادران و خواهران فرق دارد، شاید عجیب به نظر آید که این بنده در رشته‌های متعددی به‌طور تخصصی کار کرده‌ام، و آن‌ها عبارت است از: 1ـ فقه، 2ـ اصول، 3ـ علوم قرآن، 4ـ فلسفه، 5ـ کلام، 6ـ فلسفه‌ی علم، 7ـ اخلاق، 8ـ جامعه‌شناسی. در همه‌ی این زمینه‌ها تدریس داشته‌ام. در معمول زمینه‌های فوق مجموعاً صدها پایان‌نامه را یا استاد راهنما یا مشاور و یا داور بوده‌ام.

اولین قرارداد رسمی تدریس با مرتبه‌ی استادیاری در تاریخ 1376/01/10 در مؤسسه‌ی آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) واقع شد. و چون به‌دنبال ارتقاء رتبه‌ نبودم و دغدغه‌ی بنده، انجام وظیفه‌ی شرعی و سربازی آقا امام زمان بود، بسیار طول کشید تا ارتقاء رتبه پیدا کنم. آری در تاریخ 1400/06/15 به دانشیاری ارتقاء پیدا کردم و هنوز هم همین رتبه را دارم.

1402/06/01

سوابق تحصیلی

سطح چهار.

فعالیت های اجرایی

عضو شورای علمی گروه اخلاق دانشگاه معارف اسلامی.

فعالیت های آموزشی

فعالیت های پژوهشی

آثار و تالیفات

کتابها

1. مبانی جامعه‌شناسی: درآمدی به جامعه‌شناسی اسلامی (2) - ناشر:  سمت
2. درآمدی بر فلسفه علم - ناشر:  موسسه ‌آموزشی ‌و پژوهشی ‌امام ‌خمینی ‌ره،
3. درآمدی به جامعه‌شناسی اسلامی: مبانی جامعه‌شناسی - ناشر:  سمت
4. درآمدی به جامعه‌شناسی اسلامی: تاریخچه جامعه‌شناسی - ناشر:  مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی
5. تاریخ فلسفه اسلامی - ناشر:  مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)

مقالات

1. تحلیلی بر محرک کنش با رویکرد مقایسه ای بین دیدگاه های جامعه شناسان غربی و اسلام
2. سیری تطبیقی در معنای «برزخ» و «مثال» از دیدگاه فلاسفه، عرفا و متکلمان
3. انقلاب فرهنگی و اسلامی شدن رشته های علمی
4. تفسیری نو از اعتباریات علامه طباطبائی با نگاهی تطبیقی بر رساله اعتباریات و تفسیر...

مصاحبه‌ها

1. معرفى پژوهشگران: امکان اسلامى ساختنرشته هاى علمى و ضرورت آن
2. امکان اسلامی ساختن رشته های علمی و ضرورت آن